Podsumowanie 2016
Za nami trzeci pełny rok działań dźwigających zespół dworski Sarny ze stanu skrajnej dewastacji, w której się znalazł po 1989 roku.
Rok 2016 był przełomowy dla stanu zachowania budynku dworskiego. Dzięki dotacjom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego możliwa była ratunkowa naprawa murowanej konstrukcji budynku oraz hełmu wieży.
Za prawie 700 tys. zł, w tym 400 tys. zł dofinansowania Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w programie Ochrona zabytków, wykonano rozbiórki zawalonych i grożących zawaleniem pozostałości po stropach drewnianych i więźbie dachowej znajdującej się w stanie postępującej katastrofy budowlanej. Wykonano ściągi stalowe nad parterem.
Nad pierwszym i drugim piętrem wybudowano nowe stropy. Po raz pierwszy od ponad 30 lat jest dostęp do wszystkich kondygnacji dworu do korony murów.
Zostajemy na sezon zimowy bez dachu nad dworem, z pozbawionymi więźby dachowej szczytami budynku. Zakres prac wykonanych w 2016 r. był tak duży, że wykonanie dachu w tym roku było niemożliwe z punktu widzenia budowlanego i formalnego.
Ogromnie liczymy na kontynuację dofinansowania MKiDN w roku 2017, dzięki czemu będzie można odbudować dach dworu z użyciem elementów konstrukcji historycznej. Taki wniosek dotacyjny złożyliśmy do programu MKiDN Ochrona zabytków na 2017 rok.
Wartościowe elementy drewniane dworu zostały zmagazynowane celem konserwacji i ponownego wykorzystania. Odkryliśmy dwa programy belek polichromowanych, prawdopodobnie z 1590 r. i 1660 r., jak i z tego czasu polichromie ścienne we dworze. Część dekoracji ściennych kolidowała z zakresem remontu konstrukcji dworu i musiała zostać przeniesiona, co odbyło się pod kierunkiem prof. dr hab. Edwarda Kosakowskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Za ponad 250 tys. zł, w tym 180 tys. zł dofinansowania Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w drugim naborze wniosków do programu Ochrona zabytków, wykonaliśmy remont hełmu wieży.
W trakcie remontu wzmocniono elementy konstrukcyjne, wykonano deskowanie cebuli i pokryto całość nową blachą cynkową z domieszką tytanu. Wszystkie prace wykonane zostały metodą alpinistyczną.
Jak się okazało po otwarciu kapsuły czasu w kuli wieży, ostatni remont był wykonany ok. 1920 r. Wtedy odnowiono pokrycie zwieńczenia blachą cynkową układaną w karo, natomiast cebulę pokryto gontem. Po wojnie wymieniono gont na niskiej jakości blachę nabitą bezpośrednio na konstrukcję, bez deskowania. W ostatnich latach zły stan elementów drewnianych latarni powodował ryzyko upadku.
Iglicę z ok. 1730 r. poddaliśmy konserwacji. Przywróciliśmy jej ważny element – wiatrowskaz w formie chorągiewki wg wzoru historycznego.
Skorodowany oryginał – wycięty w blasze lew kłodzki – znajdzie się po konserwacji jako element stałej wystawy dworskiej w domu bramnym, gdzie remont jest na etapie prac stolarskich.
Aby to się mogło stać, ubiegamy się o dotację na zakup wyposażenia na potrzeby działalności kulturalnej w programie Infrastruktura kultury Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2017.
W trakcie prac w 2016 r. w domu bramnym wymieniono drewniany sufit i zakonserwowano belki stropowe, wykonano posadzki, toaletę i instalację elektryczną. W grudniu zainstalowano drzwi zewnętrzne w przejeździe bramnym i na dziedzińcu dworskim.
Przed nami jeszcze ogrom prac, w tym budowa węzła sanitarnego, zanim na stałe otworzymy dom bramny dla zwiedzających. Prace te finansujemy bez wsparcia z pieniędzy podatnika.
Nasze działania nie byłyby tak szybkie bez wsparcia państwowego, za które jesteśmy bardzo wdzięczni. Chcemy prowadzić ich coraz więcej, aby móc szerzej udostępniać zespół dworski Sarny dla zwiedzających.
Złożyliśmy w listopadzie 2016 r. szereg wniosków dotacyjnych do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Oprócz wspomnianych wniosków w programie Ochrona zabytków i Infrastruktura kultury startujemy też w programach Edukacja artystyczna, Kultura dostępna oraz Wolontariat dla dziedzictwa.
Stowarzyszenie Musica Humana z Warszawy złożyło wniosek o dofinansowanie III Międzynarodowej Letniej Szkoły Muzyki Dawnej w Sarnach. Pierwszej dwie edycje w 2015 i 2016 r. dały wyjątkową okazję do wspólnego muzykowania uczniom i gwiazdom światowego formatu.
Fundacja Odbudowy Dworu Sarny złożyła też wniosek w programie Kultura dostępna zakładający organizację koncertów w Wambierzycach, Kamieńcu (k. Polanicy), Gorzanowie i Sicinach. W ramach tego programu chcemy sprowadzić ponownie genialną orkiestrę barokową Arte dei Suonatori z Poznania, która z wielkim sukcesem koncertowała w Sarnach i Wambierzycach w lipcu 2016 r.
W ramach programu przewidziany jest też wyjątkowy koncert chorałowy Zespołu Męskiego Gregorianum na podstawie XII-wiecznego manuskryptu opracowanego przez wybitnego znawcę śpiewu gregoriańskiego Roberta Pożarskiego. Program ten prezentowany był do tej pory tylko dwa razy w Muzeum Narodowym w Warszawie.
W ramach naszego cyklu koncertowego planujemy też koncert rzymskiego zespołu Giardino di Delizie „Muzyczne drogi między Włochami a Polską”.
Złożyliśmy też dwa wnioski do programu Wolontariat dla dziedzictwa, w ramach których chcemy zorganizować zajęcia z zakresu konserwacji polichromii ściennych pod kierunkiem prof. dr hab. Edwarda Kosakowskiego oraz z zakresu sztuki ogrodowej pod kierunkiem naszego wybitnego projektanta renowacji parku dworskiego Łukasza Przybylaka, kierownika ogrodu pałacowego Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Rok 2016 Sarny zakończyły bez mieszkańców – ostatnie z prawie 30 osób zamieszkujących zespół trzy lata temu w fatalnych warunkach wyprowadziły się w listopadzie dzięki wsparciu Burmistrza Radkowa Pana Jana Bednarczyka.
Tegoroczne prace budowlane wykonała firma FHU Zeko Pana Zenona Kochanka z Ratna, której jesteśmy wdzięczni za profesjonalizm w warunkach trudnego, niebezpiecznego placu budowy.
Dziękujemy też alpinistom z Nowej Rudy, których wyczyny na szczycie wieży mroziły krew w żyłach tej części Rady Fundacji Odbudowy Dworu Sarny, która odczuwa lęk wysokości również na sam widok.
Cieszymy się, że w kapitalny remont zespołu dworskiego w Sarnach zaangażowani są wykonawcy z naszego bezpośredniego sąsiedztwa. Mamy nadzieję, że w ten sposób remont przyczynia się do rozwoju gospodarki i społeczności lokalnej.
2016 to był przełomowy rok. Kolejny, 2017 rok, powinien przynieść jeszcze więcej dobrych wiadomości.